اين احتمالا اولين پستي است كه با موضوع كار ما ـ يعني راه‌اندازي كسب و كار كوچك شخصي‌مان ـ ارتباط مستقيم دارد. تا اين‌جا فهميديم كه كارآفرين كيست و چه كاره است و چه بار بزرگي را بر دوش دارد. از اين‌جا به‌بعد مي‌رويم سراغ اين‌كه به‌عنوان يك كارآفرين جوان بايد چه كارهايي انجام دهيم.
احتمالا شما ايده‌اي داشته‌ايد كه به‌سراغ كارآفرين شدن آمده‌ايد. اگر هم هنوز ايده‌اي نداريد نگران نباشيد! اين‌جا به همه چيز از ابتدا مي‌پردازيم. بنابراين اول از همه بياييد ببينيم “ايده” چيست؟ ويكي‌پديا مي‌گويد (+) ايده عبارت است از “يك مفهوم يا يك ادراك ذهني.” ايده در لغت هم داراي معاني چون: نظريه، انديشه، مقصود و چيزهايي شبيه آن‌هاست. بنابراين خيلي ساده “ايده” مفهومي است كه در ذهن شماست.
از آن‌جايي كه در اين‌جا هدف‌مان راه‌اندازي يك كسب و كار كوچك است، اين “مفهوم ذهني” شما بايد در دنياي واقعي و مادي هم مابه‌ازايي پيدا كند. اين فرايند انتقال ايده از ذهن شما به دنياي واقعي شامل چند مرحله است:
1- ايده گرفتن شامل فكر كردن و نظم دادن به مفهومي كه در ذهن‌تان است و روشن كردن ذهن خودتان.
2- نوشتن مفهومي ذهني نظم يافته روي كاغذ.
3- بررسي و پالايش و تكميل ايده‌ي مكتوب شده.
4- توضيح دادن آن براي كسي كه در مورد آن هيچ نمي‌داند (انيشتين جايي گفته ايده‌اي كه نتوني براي مادربزرگ‌ت توضيح‌ش بدي به هيچ دردي نمي‌خوره!)
5- توضيح دادن آن براي كسي كه در مورد آن چيزهايي مي‌داند.
6- تكميل و اصلاح ايده براساس بازخوردهاي دريافت شده در گام‌هاي 4 و 5.
7- پذيرش يا رد ايده.
اگر ايده پذيرفته شد به‌سراغ مرحله‌ي بعد يعني جزئي كردن آن و نگارش طرح كسب و كار مي‌رويم (درس بعد.)
توجه كنيد هدف كلي از انجام تمامي مراحل فوق مهم تبديل كردن مفهوم احتمالا غيرروشن ذهني شما به يك ايده‌ي سرراست و شفاف است كه براي همه قابل درك باشد. بنابراين هر كاري ديگري كه مي‌تواند به رسيدن به اين هدف كمك كند را هم خودتان كشف كنيد و انجام دهيد!
اما در مورد فرايند بالا دو سؤال كليدي وجود دارند:
الف ـ ايده را از كجا پيدا كنيم؟ پيدا كردن ايده احتمالن سخت‌ترين كار در كل فرايند راه‌اندازي كسب و كار كوچك ماست. ايده همان چيزي است كه ما قرار است به دنيا ارائه بدهيم و از بابت آن پول دربياوريم. طبعا به‌دليل همين سخت بودن اين كار است كه تعداد كارآفرينان اين‌قدر محدود است! در اين مورد راه‌نمايي خاصي نمي‌شود ارائه كرد؛ فقط توجه كنيد كه اصولا ايده‌هاي كسب و كار در يكي از سه شكل زير مي‌گنجند:
ـ پيدا كردن كاربرد / بازار جديد براي محصولات / خدمات موجود (مثلا مايكروسافت بعد از عرضه‌ي كينكت تازه كشف كرد كه اين محصول چه كاربردهاي عجيب و غريبي داشته و براساس آن كلي بيزينس جديد راه انداخت!)
ـ يك فناوري / محصول / خدمت جديد (بديهي است! مثال‌ش با خودتان.)
ـ به‌بود يك فناوري / محصول / خدمت موجود (مثلا كاري كه گوگل با جي‌ميل براي ما انجام داد!)
و البته تحقيقات نشان داده كه منبع ايده‌يابي در يكي از سه زمينه‌ي فوق اين‌ها هستند:
ـ تجربيات كاري گذشته.
ـ كسب و كار خانوادگي.
ـ دوستان و آشنايان.
ـ علائق و عادت‌هاي شخصي.
ـ پيشنهاد ديگران!
ـ آموزش و يادگيري.
ـ خوش‌شانسي!!!
متأسفانه در مورد راه پيدا كردن ايده‌ي جديد بيش‌تر از اين نمي‌شود “ايده” داد؛ اما براي پردازش ايده (يعني مرحله‌ي 2 و 3 و 6 فرايند بالا) مي‌شود! برويم سراغ سؤال دوم.
ب ـ ايده را چطور ارزيابي و شفاف بكنيم؟ به‌محض اين‌كه ايده‌‌تان را يافتيد لازم است از خودتان سؤالات زير را بپرسيد:
ـ نام محصول / خدمت من چيست؟
ـ محصولات / خدمات مشابه آن كدام‌اند؟ آيا اصلا مشابه آن وجود دارد؟
ـ كاركردهاي (Functions) اصلي محصول / ويژگي‌هاي كليدي خدمت من چيست؟
ـ چه كسي از آن استفاده مي‌كند يا آن را مي‌خرد؟
ـ چرا مردم آن را مي‌خواهند يا لازم‌ش دارند؟
ـ به چه مواد اوليه و تجهيزاتي براي ساخت و عرضه‌ي آن نياز دارم؟
ـ اندازه و رنگ‌هاي محصول من چگونه است؟
ـ چه گروه‌هاي جمعيتي يا سني بيش‌تر از همه به آن نياز دارند؟
ـ دقيقا چه چيزي محصول / خدمت من را از ديگران متمايز مي‌كند؟
و هر سؤال مرتبط ديگر. هدف از پرسيدن اين سؤالات اين است كه كشف كنيم آيا ساختن و تجاري‌سازي مفهومي كه در ذهن ما قرار دارد آيا در دنياي واقعي شدني است يا نه؟ البته طبيعتا نمي‌خواهيم تحقيقات مفصل مربوط به نوشتن طرح كسب و كار را اين‌جا انجام دهيم؛ فقط اطلاعاتي در اين حد لازم داريم كه بدانيم آيا مي‌شود “گوگل” ايراني ساخت يا نه!
بعد از تصميم‌گيري در مورد اين‌كه اين ايده شدني هست يا خير، مرحله‌ي بعد نقشه كشيدن براي اجراي ايده در عمل است. ديگر بايد آستين‌ها را بالا زد و رفت به سراغ كف بازار! اين كار اسم‌ش هست نوشتن طرح كسب و كار. هفته‌ي آينده در مورد تعريف و محتوا و چگونگي نوشتن طرح كسب و كار صحبت خواهيم كرد.
پ.ن. منبع عكس متن
4 پاسخ به “درس‌های توسعه‌ی یک کسب و کار کوچک (6): ايده‌پردازي”
خوش‌حال‌م که برای‌تان مفید بوده. موفق باشید. 🙂
سلام.
برای من که دارم یه کسب و کار جدید راه اندازی میکنم مطالب شما بسیار مفید بود، موفق باشید .
ممنونم 🙂
بسیار بسیار عالی
ممنون