توسعهي كسب و كار كوچك يك شبه ممكن نيست. بايد خون دل خورد و دود چراغ. بايد قدم به قدم پيش رفت تا به نتيجه رسيد. اين هفته مي‌خواهيم درباره‌ي اين‌كه يك كسب و كار كوچك چه مراحلي را براي رشد و توسعه طي مي‌كند صحبت كنيم.
اهداف يا انگيزه‌هاي كارآفرينان از ايجاد کسب و کار خودشان “سودآوري” و “رشد” است. رشد کسب و کار يک فرايند تکاملي است که با انباشته شدن “دانش جمع آوري شده در زمينه‌ي يک کسب و کار هدفمند” رخ مي‌دهد. رشد مي‌تواند از دو زاويه مختلف تعريف شود:
- افزايش اندازه و ساير معيارهاي کمي قابل اندازه‌گيري؛
- بهبود معيارهاي كيفي و وضعيت سازمان.
اندازه‌ي کسب و کار نتيجه رشد آن در طول زمان است و يك حالت استاتيك دارد؛ يعني اندازه‌ي كسب و كار در يك لحظه‌ي خاص است كه مهم است. اين در حالي است که بهبود کسب و کار يک فرآيند است و در طول زمان رخ مي‌دهد. ابزار رشد كسب و كار عموما دو شكل اصلي دارد:
- رشد و توسعهي برنامه‌ريزي شده‌ي فعاليت‌هاي كسب و كار سازمان؛
- خريد كسب و كارهاي ديگران.
البته روشن است كه در يك كسب و كار كوچك با تعريفي كه در ذهن ماست، گزينه‌ي اول را بايد انتخاب كنيم. بنابراين هدف اين است كه ببينيم كسب و كار ما از چه نقاط كليدي بايد عبور كند تا به بلوغ برسد.
خوب براي اين منظور بياييد كسب و كار كوچك‌مان را همانند يك موجود زنده ببينيم؛ موجودي كه چند سالي “عمر” مي‌كند و روزي به‌دنيا مي‌آيد و روزي متأسفانه روزي اين دنياي فاني را ترك مي‌كند. در ادبيات مديريت به ماجراي زندگي يك كسب و كار “چرخه‌ي عمر” گفته مي‌شود. هدف از بررسي “چرخه‌ي عمر” كسب و كارها در ادبيات مديريت، شناسايي فرآيندهاي رشد سازمان است. در واقع در چارچوب مدل چرخه‌ي عمر قصد داريم ببينيم كه ديناميك و منطق رشد سازمان چيست. براي اين منظور چرخه‌ي عمر سازمان به چند نقطه‌ي كليدي تقسيم مي‌شود. نقاطي كه هم‌چون قرارگاه‌هاي كوه‌پيمايي هستند كه هر نقطه در ارتفاع خاصي قرار دارد، داراي ويژگي‌هاي خاص خود هستند. بنابراين در طول دوران رشد كسب و كار، وضعيت و ويژگي‌هاي سازمان تغيير مي‌كنند تا به يك نقطه‌ي مشخص برسد. در واقع در هر مرحله گروهي از ويژگي‌هاي “طبيعي” وجود دارند كه مالك كسب و كار مي‌تواند با در نظر داشتن آن‌ها از اين‌كه كسب و كارش دارد مسير رشد را به‌خوبي و درستي طي مي‌كند، مطمئن شود.
با توجه به اين توضيحات مدل چرخه‌ي عمر كسب و كارهاي كوچك را در شكل زير ببينيد:
اين مدل چند نكته‌ي جالب دارد:
1- نشان مي‌دهد كه مالك كسب و كار مي‌تواند چه فازهايي براي توسعهي كسب و كار خودش طي كند تا به نقطه‌ي بلوغ برسد.
2- مشخص است كه مالك براي رشد و توسعهي كسب و كار كوچك خود بايد به چه عواملي توجه كند.
3- در هر يك از فازهاي توسعهي كسب و كار كوچك، مشخص است بايد وضعيت كسب و كار كوچك شما چه باشد.
من توضيح بيش‌تري نمي‌دهم. روي اين مدل فكر كنيد تا منطق‌ش را درك كنيد. سؤالي داشتيد مي‌توانيد از من بپرسيد.
پايان درس سوم. هفته‌ي آينده در مورد موضوع جذاب “نوآوري” صحبت مي‌كنيم.
4 پاسخ به “درس‌های توسعه‌ی یک کسب و کار کوچک (3): مراحل توسعه‌ی کسب و کار کوچک”
بسيار هم خوب 🙂
سلام. من فکر میکنم با این مثال بهتر متوجه موضوع شدم.
به نکته‌ی بسیار مهمی اشاره کردید. تمام حرف من هم در این مطلب همین بود. 🙂
سلام
ممنون از مطالب خوب تون.
نكته اي كه درباره زمان بر بودن توسعه كسب و كار اشاره كرديد خيلي به جا و مهم است.
نمي دانم ولي چرا براي خيلي ها حتي مديران سازمان هاي دولتي قابل درك نيست.
اكثر افرادي كه مي شناسم دنبال فرمول و آمپول براي كسب و كار هستند.
مي گويند يك دوره باشد سه روز بعد از آن ديگه مشكلات مالي و شغلي ما بر طرف شده باشد.
مي گويم سه روزه!
مي گويند خب سه روزه كمه اشكال ندارد ده روزه!
مي گويم
به نظر شما مي شود يك نفري كه زوركي راه مي رود را سه روزه نه،
ده روزه به رضا زاده تبديل كرد
يا يك نفر كه الفبا بلد نيست را ده روزه نويسنده كرد
كه انتظار داريد
ما بتوانيم يك نفر را ده روزه كاسب كنيم!
پاينده باشيد